Rozwój niemowlaka a skoki rozwojowe – co trzeba wiedzieć?

Rozwój niemowlaka a skoki rozwojowe – co trzeba wiedzieć?

Rozwój dziecka, zwłaszcza w pierwszym roku życia, przebiega dynamicznie. Na jego drodze pojawi się niejeden kryzys rozwojowy, określany częściej mianem skoku rozwojowego. Jakie są etapy rozwoju niemowlaka tydzień po tygodniu i jakie nowe umiejętności zdobywa wówczas maluch?

Rozwój dziecka tydzień po tygodniu – najważniejsze informacje

Dziecko nabywa kolejne umiejętności z dnia na dzień. To tempo sprawia, że gdyby stworzyć kalendarz rozwoju dziecka, absolutnie każdy tydzień każdego miesiąca opatrzony byłyby komentarzem dotyczącym nowości w rozwoju. Na naszym blogu znajdziesz artykuły, które budują kalendarz rozwoju niemowlaka. Sprawdź m.in. artykuły Jak rozwija się 4-miesięczne dziecko? oraz Jak rozwija się 10-miesięczne dziecko?

Kalendarz rozwoju niemowlaka

Niżej przygotowaliśmy dla Ciebie uproszczony kalendarz rozwoju noworodka, w którym znajdziesz najważniejsze wydarzenia, których z pewnością wyczekujecie!

Kiedy kolejny skok rozwojowy?

Co to są skoki rozwojowe?

Skoki rozwojowe u dzieci (znane także jako kamienie milowe w rozwoju dziecka) to dziesięć przełomowych momentów w rozwoju maluszka. Pierwsze siedem skoków rozwojowych dziecka ma miejsce w pierwszym roku jego życia, trzy ostatnie występują w drugim roku. Skokom rozwojowym u niemowląt towarzyszą liczne objawy, które sygnalizują, że już za kilka dni nasze dziecko nabędzie kilku nowych umiejętności. Niestety, „objawy” te potrafią być dość męczące dla rodzica – dziecko jest wyraźnie marudne, płacze i domaga się częstszego kontaktu z rodzicem. Może stracić apetyt i wydawać się osowiałe. I przede wszystkim może się nam wydawać, że jeszcze kilka dni temu było zdecydowanie bardziej aktywne. Z jednej strony skoki rozwojowe pozwalają maluszkowi na opanowanie szeregu nowych umiejętności w niezwykle krótkim czasie. Z drugiej strony jednak, tak gwałtowne zmiany mogą być dla dziecka stresującym i obciążającym doświadczeniem, co prowadzi do płaczu, wycofania czy utraty apetytu.

Skoki rozwojowe dziecka to wyzwanie dla rodzica, który musi wykazać się cierpliwością i okazać maluszkowi jeszcze więcej czułości i bliskości niż dotychczas. Oto co należy wiedzieć o skokach rozwojowych niemowlaka.

Skoki rozwojowe – kiedy występują?

Jak wspomnieliśmy, w pierwszym roku życia występuje siedem takich momentów. Na samym początku warto wiedzieć, że choć skoki rozwojowe w pierwszym roku życia są przypisane do pewnych widełek czasowych, to każde dziecko przechodzi je trochę inaczej. Skoki rozwojowe rocznego dziecka związane są przede wszystkim z dynamicznym rozwojem mózgu i układu nerwowego.

Skoki rozwojowe u dziecka – kalkulator

Czy istnieje kalkulator skoków rozwojowych? Tak, choć opiera się on wyłącznie na dacie urodzenia Twojego dziecka. Po podaniu tej danej, kalkulator podaje konkretne zakresy czasowe, w których możesz spodziewać się występowania skoków. Oszczędzi Ci to samodzielnego liczenia. Z drugiej strony nie należy zbyt mocno wiązać się z otrzymanymi wynikami - wówczas wszystkie symptomy u dziecka będziesz podświadomie zrzucać na karb skoków, a nawet interpretować je na wyrost.

Czego dotyczą zmiany w trakcie skoków rozwojowych?

Dotyczą przede wszystkim kwestii lepszego odbierania bodźców, obserwacji środowiska i wyciąganiu z tego informacji (np. zauważanie związków przyczynowo-skutkowych), ale także kwestii motorycznych. Skoki rozwojowe u rocznego dziecka dotyczą takich kwestii jak raczkowanie, siadanie, czy chwytanie przedmiotów. Skoki rozwojowe w 1. roku życia odpowiedzialne są także za budowanie autonomii maluszka – obserwuje swoje odbicie w lustrze i uczy mówić się "nie". Rozwijający się aparat mowy to kolejny aspekt skoków rozwojowych rocznego dziecka – maluch uczy się wymawiać samogłoski oraz spółgłoski, także te trudne, jak „r”, „s” czy „z”.

Niżej w tekście prezentujemy poszczególne skoki rozwojowe w pierwszym roku życia dziecka z widełkami czasowymi oraz umiejętnościami, które powinno w tym okresie nabyć. Przypominamy jednak, że skoki rozwojowe do 1. roku życia to sprawa dość indywidualna. Niektóre maluchy opanują pewne umiejętności szybciej, a inne później.

Kiedy kolejny skok rozwojowy?

Skoki rozwojowe noworodka – pierwszy uśmiech i

1. skok rozwojowy ma miejsce ok. 5. tygodnia i de facto nie jest to skok rozwojowy u noworodka, bo dziecko było nim do końca 4. tygodnia. Pierwszy skok rozwojowy przynosi zmiany w funkcjonowaniu zmysłów. Dziecko uważniej patrzy, silniej reaguje na dotyk czy zapach. Zaczyna się uśmiechać - drugi lub trzeci miesiąc życia to moment, w którym pojawia się wyczekany, pierwszy świadomy uśmiech dziecka.

Ile trwa skok rozwojowy 5. tygodnia? Ten Skok rozwojowy noworodka trwa zaledwie kilka dni, podobnie kilka dni trwa poprzedzający go okres rozdrażnienia. Każdy kolejny skok będzie trwał dłużej.

Kalendarz rozwoju niemowlaka

Czwarty skok rozwojowy (5. miesiąc)

Czwarty skok przypada ok. 14.-19. tygodnia. Zwłaszcza 14. tydzień życia dziecka bywa przełomowy, bo kończy się 3. miesiąc, a wraz z nim dolegliwości brzuszkowe, jeśli niemowlę na nie cierpiało. Ten czas to próby raczkowania, podnoszenia się, wymawiania pojedynczych głosek oraz sylab. Maluch reaguje na swoje imię i odbicie w lustrze.

Skok rozwojowy 5. miesiąc to więc czas nabywania ważnych umiejętności. Czekasz na moment, w którym niemowlę zacznie obracać się z pleców na boki i na brzuszek? Ta umiejętność nadejdzie właśnie w 5. miesiącu życia. Dziecko będzie chętnie obserwowało zabawki w swoim otoczeniu i przekładało je z ręki do ręki. Będzie też śledziło wzrokiem Twój ruch po pokoju, gdy pojawisz się w pobliżu.

Co to są skoki rozwojowe?

Piąty skok rozwojowy (6. miesiąc)

5. skok rozwojowy występuje ok. 22.-26. tygodnia. Dziecko zauważa odległości pomiędzy przedmiotami. Potrafi rozumieć proste sekwencje przyczynowo-skutkowe. Samodzielnie siada, choć niejedno dziecko zaczyna to robić o wiele później.

Gdy dziecko kończy 6 miesięcy, podejmuje co najmniej pierwsze próby siadania, może też zacząć od nauki pełzania. Aby go wspomagać w tym okresie, przeczytaj nasz artykuł: Jak nauczyć dziecko siadać?. Taka zmiana w mobilności jest fascynująca, ale i przytłaczająca. Dziecko może też zacząć doświadczać pierwszych lęków separacyjnych.

Warto dodać, że objawy związane ze skokami rozwojowymi potęguje wyrzynanie się pierwszego ząbka. Następuje to między 4. a 6. miesiącem życia.

Rozwój dziecka tydzień po tygodniu – najważniejsze informacje

Drugi skok rozwojowy

2. skok rozwojowy występuje ok. 7-9 tygodnia. Dziecko zaczyna kontrolować ruchy rąk i nóg, choć nie opanowuje jeszcze koordynacji. Chwyta przedmioty i silniej reaguje na dźwięki – czy to muzykę, czy też te wydawane przez siebie.

Trzeci skok rozwojowy

3. skok rozwojowy ma miejsce ok. 11-12 tygodnia. Ruchy dziecka stają się bardziej płynne. Pojawia się koordynacja ruchów głowy i oczu. Maluszek staje się bacznym obserwatorem, próbuje siadać, odpycha się i wkłada przedmioty do ust.

Rozwój 8-miesięcznego dziecka – szósty skok rozwojowy

6. skok rozwojowy następuje ok. 33.-37. tygodnia. Dziecko rozpoznaje kształty, coraz śmielej wyraża emocje (rozbawienie, zazdrość). Uczy się tworzyć kategorie przedmiotów. Kiedy już nauczy się siedzieć, niemowlęcą wanienkę możecie zamienić na normalną wannę czy brodzik prysznica. Warto pozostać przy żelach do kąpieli dla niemowląt i szamponach dla niemowląt. Na żele i szampony dla dzieci możesz je zamienić, gdy dziecko skończy rok.

Siódmy skok rozwojowy (11. miesiąc)

7. skok rozwojowy wypada ok. 44.-48. tygodnia. Dziecko chłonie nowe wyrazy. Mówi „nie”, zaczyna rysować i intensywnie uczy się chodzić.

Przeczytaj także: Jak nauczyć dziecko mówić? Sposoby wspierania nauki mowy

Ile zazwyczaj trwają skoki rozwojowe?

Wszystko zależy od wieku dziecka, ale także indywidualnych uwarunkowań maluszka. Im dziecko starsze, tym skoki rozwojowe i okres je poprzedzający trwają dłużej. Skoki rozwojowe w pierwszym roku życia to na początku zazwyczaj kwestia kilku dni, ale już 2-3 skok może wydłużyć się do tygodnia lub dwóch. Od 4. skoku rozwojowego okres ten wynosi kilka tygodni.

Skoki rozwojowe w drugim roku życia dziecka

Kalendarz rozwoju niemowlaka

Są trzy skoki rozwojowe w 2. roku życia. Związane są przede wszystkim z nauką mówienia i chodzenia. Ich przebieg nie jest tak gwałtowny, ale za to okresy poprzedzające skoki rozwojowe 2-latka są znacznie dłuższe niż niemowlaka – zamiast kilku dni może być to nawet kilka tygodni.

Skoki rozwojowe – kiedy występują?

Kryzys w rozwoju dziecka po 12. miesiącu życia

Rozwój niemowląt, gdy kończą 12 miesięcy, wcale nie zwalnia. To, że dziecko kończy pierwszy rok życia, oznacza zbliżający się moment nabycia umiejętności samodzielnego chodzenia. Zaczyna rozumieć już bardzo dużo, znacznie więcej, niż wydaje się rodzicom. Maluch rozumie proste polecenia, komunikuje się pierwszymi słowami.

Kiedy pierwsze słowo? Dowiedz się z artykułu Głużenie a gaworzenie. Kiedy dziecko zaczyna mówić?. O tym, kiedy spodziewać się pierwszych kroków, przeczytasz w artykule Kiedy dziecko zaczyna chodzić? Nauka chodzenia dla dzieci.

Warto szczególnie wspierać rozwój psychiczny dziecka po ukończeniu pierwszego roku, bo często jest to czas, gdy mama wraca do pracy, a maluszek musi przeżyć pierwszą poważną rozłąkę z najważniejszą osobą w swoim życiu.

Skoki rozwojowe u dziecka – kalkulator

Skok rozwojowy 15. miesiąc – rozwój poznawczy

Twój maluch najpewniej potrafi już chodzić, jest bardzo chętny do chodzenia po schodach, oczywiście z pomocą rodziców. Zaczyna odpowiednio nazywać członków rodziny i umie zrobić "papa" na pożegnanie.

W 15. miesiącu dziecko jest już wyraźnie rozwinięte poznawczo. Oglądając książeczkę, potrafi najczęściej wskazać znajome zwierzątko i wydać przy tym dźwięk tego zwierzęcia. Choć najchętniej bawi się teraz w burzenie klocków i rozsypywanie wszelkich innych zabawek, ma też predyspozycje, by nauczyć się porządkowania. Warto angażować je w wspólne sprzątanie klocków i odkładanie książek na półkę.

Skok rozwojowy 18. miesiąc

Oto czas wspinania się na wszystko, co się da! Oczywiście maluch będzie też korzystał z uroków swobodnego biegania. Rodziców ucieszy zapał malucha do pomocy we wszelkich pracach domowych.

Rozwój 18-miesięcznego dziecka to także coraz bardziej rozbudowany słownik. 1,5-roczny brzdąc z satysfakcją bawi się w zabawy dźwiękonaśladowcze. Warto wówczas zaopatrzyć się w książeczki, które wspierają naukę mowy na tym etapie.

Kryzys rozwojowy po 2. roku życia?

Skoki rozwojowe pojawiają się również po 24. miesiącu życia! To tzw. bunt dwulatka. Jeśli chodzi o skoki rozwojowe po 2. roku życia, to dotyczą one kwestii:

  • ubierania i rozbierania się;
  • korzystania z zabawki, na której może jeździć odpychając się nogami;
  • łapania dużej piłki;
  • kolorowania;
  • wyboru dominującej w wykonywaniu czynności ręki.
Czego dotyczą zmiany w trakcie skoków rozwojowych?

Rozwój niemowlęcia – najczęstsze objawy skoków rozwojowych

Jak wspomnieliśmy, skoki rozwojowe u niemowlaka poprzedzają objawy. Potrafią być one dla dziecka i rodziców dosyć męczące, ale najważniejsze, aby szybko zorientować się, z czym mamy do czynienia. Dzięki temu, nie będziemy szukać innych przyczyn (kolka, mokra pielucha) skoków rozwojowych niemowląt. Objawy to zazwyczaj:

  • płacz i marudzenie;
  • niepokój u dziecka;
  • wycofanie, apatia;
  • niechęć wobec przewijania;
  • problemy ze snem lub odwrotnie - ospałe niemowlę;
  • krzykliwość;
  • brak apetytu.

Pamiętaj, że u dziecka może wystąpić jedynie część objawów skoków rozwojowych. Różne objawy mogą towarzyszyć różnym skokom rozwojowym. I choć nie można im zapobiec, to można je złagodzić.

Skoki rozwojowe – jak przetrwać i pomóc dziecku?

Podczas skoków rozwojowych rodzice musza wykazywać się większą cierpliwością. Dziecko potrzebować będzie naszej uwagi, ale przede wszystkim bliskości – zwłaszcza nocą. Skoki rozwojowe a sen to bowiem kolejny problem, przed którym staniemy. Podczas tych nocy można zdecydować się na spanie z dzieckiem (w jednym łóżku lub przystawiając łóżeczko do ramy łóżka). Jeśli cenimy sobie mobilność podczas dnia, możemy także sięgnąć po chustę, która zapewni dziecku wymaganą bliskość, a nam obie wolne ręce.

Trzeba przyznać, że rozwój niemowlaka tydzień po tygodniu jest naprawdę fascynujący. Mimo to, że skokom rozwojowym towarzyszą trudne momenty, warto pamiętać, że po każdej burzy wychodzi słońce!

Czego dotyczą zmiany w trakcie skoków rozwojowych?