Jaki smoczek dla noworodka? Wszystko, co musisz wiedzieć

Smoczek jest nieodłącznym atrybutem wielu noworodków i niemowląt. Podawany w pierwszych dobach po urodzeniu zaspokaja potrzebę ssania oraz wycisza i uspokaja maluszka. Chcesz wiedzieć, czym powinien cechować się dobry smoczek dla noworodka? Poniżej znajdziesz podpowiedzi.

Czy dawać dziecku smoczek?

Podawanie smoczka noworodkom ma swoich zwolenników i przeciwników. Wiele osób nadal uważa, że pełni on tylko rolę "uspokajacza", a i w tym nie zastąpi bliskości rodzica. Jednak używanie smoczków ma także inne uzasadnienie - ma on zadanie między innymi zaspokoić silny odruch ssania u małego dziecka. Dla wielu dzieci potrzeba jest tak silna, że czas karmienia nie wystarcza, a próby przystawiania noworodka do piersi tak często, byłyby bardzo męczące dla mamy. Uspokajacz pomaga dziecku także w opanowaniu emocji, frustracji, w wyciszeniu i zasypianiu, a rodzicom zapewnia chwilę wytchnienia, ponadto przeciwdziała ssaniu kciuka.

Jednak, pomimo oczywistych korzyści, pojawiają się pytania, których nie sposób zignorować. Czy smoczek szkodzi? Czy smoczek jest zdrowy dla dziecka i jego rozwoju?

Odpowiedź brzmi - to zależy. Z reguły jest on bardzo pomocny dziecku - często rekomenduje się podawanie go wcześniakom czy noworodkom z różnymi problemami, ponieważ ułatwia dziecku przechodzenie różnych badań i zabiegów medycznych, a także pomaga się odciąć od intensywnych bodźców z zewnątrz. Ćwiczy także mięśnie i odruchy ssania potrzebne, gdy dziecko zacznie być karmione piersią.

Owszem, smoczki mogą być powodem pojawiania się problemów z wymową, zdrowiem zębów i zgryzem. Jednak nie tyle jest tu winne samo narzędzie, a jego sposób używania - w złym rozmiarze, podawany zbyt często albo w zły sposób (wtykanie do buzi), niewymieniany, czy też zamaczany w słodkich napojach może mieć negatywny wpływ na zdrowie jamy ustnej dziecka.

Smoczek – tak czy nie?

Podsumowując, jeżeli jest odpowiednio dobrany i stosowany zgodnie z zasadami, nie powinien wyrządzić maluszkowi krzywdy. Pamiętaj, że smoczki nie są uniwersalne ani "jednego rodzaju" - na rynku znajdziesz wiele możliwych kształtów i funkcji, wśród których znajdziesz ten idealny dla swojej pociechy.

Czy smoczek powoduje wady zgryzu?

Wspomnieliśmy, że smoczek u noworodka psuje zgryz, kiedy jest niewłaściwie dobrany lub stosowany - jednak co dokładnie to znaczy i jak wybrać smoczek dla noworodka, żeby tego uniknąć? Po pierwsze, smoczek musi posiadać stosowny atest - nie kupuj byle czego! Ponadto, musi być dobrany do wieku dziecka i regularnie kontrolowany (inny pasuje dla noworodka, inny dla niemowlaka, a jeszcze inny dla rocznego maluszka), nie może też zawierać BPA. Jeśli zauważysz oznaki zużycia czy osłabienia i obluźniania się elementów, natychmiast wymień smoczek na nowy.

Możesz także zapobiegać wadom zgryzu, wybierając smoczek ortodontyczny - ma on specyficzny kształt (nieco wypukły na górze i płaski od spodu), przypominający sutek piersi podczas ssania przez dziecko. Jest bardzo łagodny dla zębów i dziąseł, dopasowuje się do kształtu buzi dziecka oraz wspomaga prawidłowy rozwój zgryzu. Kiedy smoczek ortodontyczny sprawdzi się u Twojego maluszka? Najlepiej kupować go nie wcześniej niż w piątym miesiącu życia dziecka, kiedy jest już wprawione w ssaniu - smoczki ortodontyczne mają to do siebie, że raczej same nie trzymają się w buzi, więc dziecko musi świadomie je utrzymywać.

Od kiedy smoczek?

Smoczek – kiedy dla noworodka?

Na to, od kiedy smoczek może być podawany dziecku, nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi - wiele zależy od samego maleństwa! Niektóre noworodki bardzo dobrze tolerują smoczki, inne wypluwają je w mgnieniu oka i nie utrzymują ich samodzielnie w buzi - to całkowicie normalne. Tak jak już wspomnieliśmy wcześniej, smoczki rekomendowane są już samym wcześniakom, aby pomóc im wykształcić odruch ssania, więc nie musisz wahać się przed pierwszym użyciem już kilka dni po urodzeniu.

Oczywiście, smoczek dla noworodka nie jest konieczny - przed ukończeniem pierwszych tygodni życia maluszek praktycznie tylko śpi i je - być może nawet nie będziecie mieć okazji, żeby wypróbować uspokajacz.

Kiedy smoczek dla niemowlaka?

W okresie niemowlęcym smoczek to prawdziwe zbawienie - zarówno dla dziecka jak i rodziców. Jeśli dziecko miewa kolki, problemy z zasypianiem lub płacze, smoczek pomoże mu uspokoić emocje, wyciszyć się i przywrócić spokój. Tutaj również mogą się pojawić problemy z przyjmowaniem uspokajacza, jednak pamiętaj, żeby nie wciskać go dziecku do buzi - powinno samo zaciągnąć smoczek. Jeśli się tak nie dzieje i maluch notorycznie go wypluwa, poeksperymentujcie z innymi kształtami lub przy podawaniu go do buzi przytulcie policzek dziecka dłonią - taki kontakt ciało do ciała da niemowlakowi wrażenie bycia przy piersi i łatwiej zaakceptuje smoczek.

Są jednak momenty, w których nie powinniście podawać maleństwu skoczka. Kiedy smoczek niemowlakowi nie pomoże?

Kiedy jest głodny - jeśli oczekuje mleka, a go nie dostaje, uspokajacz może wywołać rozdrażnienie u dziecka.
Gdy jest spokojny - w okolicach trzeciego-czwartego miesiąca życia zauważysz, że jesteś w stanie spędzić długie minuty z aktywnym i całkiem zadowolonym dzieckiem: kiedy bawi się na macie edukacyjnej, gdy pokazujesz mu zabawki lub leżycie razem w łóżku - jeśli obudzone dziecko jest spokojne i z zaciekawieniem obserwuje świat, nie staraj się go dodatkowo uspokajać podając mu smoczka.
Kiedy gaworzy - nie uciszaj dziecka, kiedy chce z Tobą porozmawiać. Zazwyczaj gaworzy, kiedy jest zadowolone, nawet gdy gaworzenie brzmi jak narzekanie ;)
W nocy, kiedy śpi - w ciągu krótkich drzemek w ciągu dnia dziecko może leżeć ze smokiem, jednak kiedy ma przespać całą noc, lepiej uczyć dziecko zasypiać bez smoka.

Smoczek – ile godzin dziennie?

Wiesz już, kiedy stosować smoczek. Jak długo w ciągu dnia można go zostawić niemowlakowi? Tutaj znów nie mamy dla Ciebie uniwersalnej odpowiedzi, wiele zależy od wieku dziecka oraz trwających etapów rozwojowych:

Miesięczne dziecko może dostać smoczek kiedy np. jedziecie na spacer lub w podróż samochodem - takie 30-60 minut na raz ze smoczkiem powinno wyciszyć dziecko na ten czas i pozwolić mu spokojnie zasnąć. Nie dawaj smoczka jednak na całą noc i staraj się usypiać dziecko w miarę możliwości bez smoczka.
Niemowlę z kolkami mniej śpi i narzeka na większy dyskomfort, więc tutaj stosowanie smoczka może być korzystne nawet do kilku godzin. Jeśli dziecko zasnęło ze smoczkiem, nie wyciągaj mu go - możesz je obudzić, a przecież tak bardzo potrzebuje odpoczynku!
Ząbkujący niemowlak będzie domagał się smoka, jednak pamiętaj, że nie potrzebuje go do zaspokojenia potrzeby ssania, a raczej masaży dziąseł i gryzienia - a do tego znacznie lepszy będzie gryzak. Smoczka daj mu kiedy rzeczywiście ma się wyciszyć (wieczorem, na podróż), a w innych momentach sięgaj po gryzaki lub sama delikatnie masuj dziąsła palcem.

Sprawdź także nasz artykuł: Jak uspokoić niemowlę? Sposoby na płacz niemowlaka.

Rodzaje smoczków

Wszystkie smoczki są smoczkami uspokajającymi, ponieważ ich zaspokajają pierwsze potrzeby malucha: potrzebę ssania oraz odcięcia się od nowych bodźców, które są przecież wszędzie dookoła. Rodzaj smoczka, na który postawicie, powinien przede wszystkim być odpowiedni dla wieku dziecka oraz jego etapu rozwoju.

Kształty smoczków

Smoczki występują w trzech podstawowych kształtach:

Smoczek okrągły – zaokrąglony na końcu, przypomina żarówkę lub wisienkę.
Smoczek symetryczny – spłaszczony z dwóch stron, tak, że nie ma różnicy, w którą stronę dziecko włoży go do buzi.
Smoczek anatomiczny (ortodontyczny) – Czym się różni smoczek anatomiczny od symetrycznego? Jego górna część jest wybrzuszona, a dolna ścięta.

To, jaki jest najlepszy kształt smoczków, zależy od indywidualnych przypadków. Dla niemowląt karmionych piersią lepszy będzie ten symetryczny, natomiast okrągły jest lepszy dla dzieci karmionych butelką. A który smoczek jest lepszy - anatomiczny czy okrągły? Smoczek anatomiczny nadaje się do starszych dzieci (od około piątego miesiąca), które będą w stanie świadomie utrzymać to w ustach, ponieważ wymaga on współpracy dziecka. Smoczki okrągłe można stosować już u młodszych dzieci.

Dlaczego dziecku wypada smoczek? Być może Twojemu maleństwu kształt smoczka będzie obojętny, zdarza się jednak, że maluchy mają swoje preferencje i jeden rodzaj smoczka będą wypluwać, a inni zaakceptują. Jeśli Twój maluszek nie chce ssać smoczka, sprawdź inne kształty i zobacz, czy któryś z nich bardziej mu odpowiada.

Z czego wykonane są smoczki?

To, który smoczek dla niemowlaka wybierzesz, powinno zależeć także od materiału, z którego jest wykonany. Z czego powinien być smoczek? Przede wszystkich z materiału o potrzebnych atestach, aby zagwarantować bezpieczeństwo dla niemowlaka. Dobrze, aby był to smoczek, który nie uczula.

Z czego jest smoczek? Wyróżniamy:

Smoczki lateksowe – są miękkie, a w dotyku przypominają skórę. Niestety, przez swoją delikatność szybciej się zużywają i odkształcają.
Smoczki silikonowe – są przezroczyste, bezwonne i bezsmakowe. Mają twardszą strukturę od lateksowych, która nie odkształca się tak szybko.
Smoczki kauczukowe - naturalny kauczuk jest bezpieczny i miękki, jednak ma swój zapach i smak, dlatego może uczulać. Także bardziej trwały od lateksowego, jednak z czasem matowieje i traci na estetyczności.

Czym się różni smoczek silikonowy od kauczukowego? Najbardziej zauważalną różnicą jest kolor - te kauczukowe są brązowe, podczas gdy silikonowe przezroczyste. Kauczuk ma także swój smak i zapach, który może nie odpowiadać dziecku.

Smoczek – uspokajacz i nie tylko!

Czasami smoczek nie tylko uspokaja dziecko, ale także wspiera jego rozwój. Spójrz na specjalne rodzaje smoczków, które mogą Ci się przydać na różnych etapach życia dziecka!

Smoczek dla noworodka karmionego piersią

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca ostrożność z wprowadzeniem smoczka dziecku karmionemu piersią. Techniki ssania smoczka i piersi znacząco się różnią, smoczki wymagają mniej wysiłku, podczas gdy mleko z piersi płynie dopiero po odpowiedniej stymulacji przez język oraz ssanie. Zdarza się, że dziecko, któremu podaje się smoczek, odmawia ssania piersi lub ma z tym trudności, dlatego wybierz smoczek szczególnie uważnie. W zależności od wieku dziecka, możesz postawić na smoczek symetryczny (dla niemowląt do 5 miesiąca) lub ortodontyczny. Ten drugi to smoczek w kształcie sutka, który lepiej oddaje naturę picia, jednak noworodki mogą mieć problem z utrzymaniem go w buzi.

Na rynku możesz znaleźć także smoczki dynamiczne, których zadaniem jest prowokowanie naturalnego sposobu ssania. Smoczek dynamiczny jest bardziej miękki w części wkładanej do buzi oraz niego twardszy u nasady. Smoczek jak sutek rozciąga się i kurczy, dopasowując się do rytmu, w którym ssa dziecko, dzięki czemu nie wpływa na zaburzenie prawidłowych odruchów.

Jeśli masz wątpliwości, obserwuj swojego maluszka. Jeśli zauważysz, że smoczek ma negatywny wpływ na karminie piersią, po prostu z niego zrezygnuj.

Być może zainteresuje Cię także nasz artykuł: Zasady karmienia piersią i pozycje do karmienia.

Smoczek na ząbkowanie

Ząbkowanie bywa trudnym etapem w życiu niemowlęcia. Jest bolesne, może mu towarzyszyć gorączka czy biegunka. Dziąsła maluszka są rozpulchnione, swędzą, sprawiają dyskomfort. Dziecko jest wówczas często marudne, nerwowe, popłakuje, trudno zająć jego uwagę. Możesz mu w tym czasie częściej podawać smoczek, do którego jest przyzwyczajony, lub kupić specjalny gryzak na ząbkowanie, który przypomina smoczek, ale jego część ssąca układa się nie w głąb podniebienia, lecz wszerz, na dziąsła. Świetnie sprawdzają się tu smoczki bez tarczy, jednoelementowe, które maluch może na różne sposoby wkładać do ust.

Być może zainteresuje Cię także nasz artykuł Ząbkowanie u niemowlaka - objawy i wskazówki dla rodziców.

Smoczek do butelki

Jaki smoczek do butelki dla noworodka wybrać? W zależności od wieku dziecka możesz wybrać smoczek okrągły lub ortopedyczny, który jest smoczkiem w kształcie sutka. Smoczek imitujący pierś to także wariant dynamiczny, o którym pisaliśmy wcześniej.

Pamiętaj, aby wyparzyć go przed pierwszym użyciem!

Smoczek antykolkowy

Czy smoczek pomaga na kolki? Jeśli chodzi o smoczki do butelki, zdecydowanie możesz wybierać specjalne smoczki antykolkowe takie z funkcją odprowadzania powietrza do dna butelki i z dala od buźki dziecka. Zapobiega to nadmiernemu połykaniu powietrza, które jest główną przyczyną powstawania kolek.

Przeczytaj także nasz inny artykuł w tym temacie: Kolka u niemowląt - przyczyny, rozpoznawanie, zapobieganie.

Rozmiary smoczków

Wszystkie smoczki, niezależnie od producenta, mają swoje rozmiary. Należy regularnie je wymieniać, ponieważ kiedy smoczek jest za mały może przyczyniać się do powstawania wad zgryzu.

Mały smoczek dla noworodka to smoczek oznaczony 0+, który można podać już w pierwszej dobie.
Następnie wyróżniamy odpowiednio 3m+, 6m+ i 9m+, gdzie „m” to liczba miesięcy.
Smoczek dla 3 miesięcznego malucha najlepiej niech będzie kontynuacją tego, który maluszek już zna, zarówno pod względem kształtu, jak i materiału. Dotyczy to również starszych niemowląt.

Higiena smoczka

Niezależnie od tego, jaki produkt wybierzesz pamiętaj, że ma on bezpośredni kontakt z jamą ustną Twojego maluszka. Z tego powodu powinnaś wyjątkowo dbać o jego czystość, jak i o czystość jamy ustnej maluszka. Spokojnie, higiena smoczków jest bardzo prosta!

Czym myć smoczek?

Przed pierwszym użyciem należy zapoznać się z zaleceniami producentów, a następnie dobrze wyparzyć smoczek, zgodnie z instrukcjami. W razie potrzeb, można go wyparzać raz dziennie, natomiast jeśli upadnie na ziemię lub pobrudzi się w inny sposób, umyć pod bieżącą wodą. Nigdy nie bierz go do swoich ust w celu oczyszczenia.

A jak wyczyścić smoczek w środku? Do czyszczenia smoczków od butelek możesz kupić specjalne szczoteczki, które dotrą do zakamarków. Pamiętaj jednak, że jeśli smoczek jest nadgryziony należy go wymienić.

Jak wyparzyć smoczek?

Włóż go do głębokiego naczynia i zalej wrzątkiem tak, by cały był przykryty. Odczekaj co najmniej trzy minuty, a następnie wyjmij i opłucz. Pamiętaj również o wymianie smoczka co 6-8 tygodni, a także za każdym razem, gdy zobaczysz uszkodzenie.

Ile czasu wyparzać smoczek? Najlepiej pozostawić go w naczyniu na około 5 minut, a następnie ostrożnie wyciągnąć i pozostawić do wyschnięcia.

Co zamiast smoczka

Czy wychowanie bez smoczka jest możliwe? Oczywiście! Jest więcej sposobów na uspokojenia maluszka i spokojnie można zrobić to bez smoczka. Uważaj jednak na naturalny odruch ssania u dziecka - jeśli jest wyjątkowo silny, dziecko może zacząć ssać palec, co nie jest dobrym rozwiązaniem. Czym zastąpić smoczek? W okresie ząbkowania pomoże masaż dziąseł oraz specjalny gryzak.

Odstawienie smoczka

Jak zawsze- warto zachować umiar i zdrowy rozsądek. Wraz z rozwojem, u niemowlęcia zanika silna potrzeba ssania. Kiedy dziecko zaczyna poznawać świat, wkładając sobie wszystko do ust, można ograniczyć podawanie smoczka. Najlepiej odstawić smoczek przed pojawieniem się zębów mlecznych.

A jak odzwyczaić od smoczka dziecko, które korzysta z niego już długo? Czym zastąpić dziecku smoczek, jeśli stało się od niego zbyt zależne? Zastąp go innym uspokajaczem, na przykład ulubioną maskotką czy kocykiem. Na pewno nie kieruj je na ssanie palca - również uzależnia i zamiast pozbyć się jednego nawyku, nabędzie inny. Możesz także próbować rozpraszać dziecko, kiedy zacznie domagać się smoczka, np. czytając razem bajkę.